Category: სატირა

ვეცდები გავხდე კაცი საჩინო,
შემოვიკრიბო ეგებ ძალები,
შთაბეჭდილება რომ მოვახდინო,
ფრანციცულ სიტყვებს მივეძალები.

მოვიკალათებ “მტკვრისა ნაპირას”,
სასმისს მოვირგებ მგოსნის ნაპირალს,
“კუპლეტებს” შევთხზავ მწირად ნაფიქრალს,
ბრიყვის სარჩოს და ბრძენის სატირალს.

ვიუკადრისებ სკამს განაპირას,
ვერას გავუგებ სარგო სატირას,
ქათამს ვუმღერებ როგორც დედოფალს,
ბატს განვადიდებ როგორც ადმირალს.

მაგრამ რა, იცი? გაგიკვირდება.
უმრავლესობას მოვეწონები,
უმრავლესობას აზრი არა აქვს.
და არც არაფერს წვდება გონებით.

უმარტივესი მართავს ფორმულა
“პუბლიკას”, როგორც ვირების თავლას,
ჯიუტად ითხოვს? ალბათ ეკუთვნის,
ჩამოეცალეთ, ნუ უშლით გავლას.

არ ვთესთ, არც ვიმკით, არც კალოს ვლეწავთ,
და აღარც ვჭედავთ ლითონს,
მხოლოდ ტაშსა და ფანდურს ვამრავლებთ,
და უხვად სიტყვას ლიტონს.

ჩვენი არ ვიცით, სხვისიც არ გვესმის,
წყევლაც ასეთი უნდა,
ავაგორეთ და გამოგვედევნა
ზვავივით ზიზღის გუნდა.

წინაპრებს ვეტრფით, არ კი რასა ვიქმნთ,
დავალთ გაქუცულ დავთრით,
მხოლოდ მშობელით რომ იამაყებს,
ისეთი შვილის რა ვთქვი.

ჯვრებით ვამაყობთ, წილხვედრს ვიჩემებთ,
კუდი ვუმიზნეთ ყავარს,
ზიზილ-პიპილოს ვეტანებით და
ვერა გავუგეთ მთავარს.

ღმერთი არ გვიყვარს, რომ გვყვარებოდა
არ გავლანძღავდით მოყვასს,
ჩვენი სიცუდის გასამართლებლად,
სხვისი სიცუდე მოგვყავს.

გვიყვარს ჯდომა და მოთქმა-გოდება:
“ნეტავ რადა ვართ ასე?
სხვისი, ვინმესი, ალბათ ბრალია,
იმ ჩვენი ცოდვის სავსეს.”

მზეჭაბუკს ველით, ქვეყნის ამაგად,
რომ მოგვევლინოს მხსნელი,
ვიჯდეთ მერე და სეირს ვუცქიროთ,
არ გავანძრიოთ ხელი.

ერთის ჯინაზე მეორეს ვუკმევთ,
უმალვე გავხდით მახინჯს,
ბელადი გვინდა, რომ არ ვხედავდეთ
არც მის შეცდომას, არც ხინჯს.

შემოვუსხდებით მერე კრუხივით,
მოგვათბობინებს ხელებს,
მოვიძულებთ და მტრებად შევრაცხავთ
“სხვისი” სიმართლის მცველებს.

ჟღალი იმედით გაბრწყინებისა,
წრეზე დავდივართ ასე,
დედა არა გვყავს, სამაგიეროდ,
სიამაყით ვართ სავსე.

ერთ სოფელს, გველის ნაჯვარი, ვეშაპი შემოესია,
საძოვრებს დაეპატრონა, მყარად გაიდგა ფესვია,
ვაჟკაცნი ამოუწყვიტა, ვინც მიეკარა ახლოსა,
ხმლის ქნევას ვინღა დაეძებს, ვერვინ ლეწავდა კალოსა.

მოჰყვენ სიფლელნი თათბირსა, როგორ ვუშველოთ თავსაო,
ბაყბაყ დევს უხმეს ქომაგად, დაგაჯენთ სუფრის თავსაო.
დევმა სუფრა რომ იყნოსა მყისვე მოიკრბა მცველნია,
დევები, ჭინკა-ალქაჯნი, მშიერი ტურა-მგელია,

დასხდნენ ნადიმად დევები, დაინაწილეს სოფელი,
გველს დაუზავდნენ, შემუსრეს ყველა იმისი მგმობელი,
სრულად გამოხრეს სოფელში ოთხფეხი, შემდეგ ორფეხი,
კაცის ძვალს თითზედ იტეხდნენ, ტურებს უყრიდნენ მოტეხილს.
…
ცაზედ არწივი გამოკრთა, იყო თვის თავის ამარა,
საძოვრებს გადაუფრინა, ამაყად შეჰკრა კამარა,
არ შეეპუა გველეშაპს, არ გახდა გვარის მგმობელი,
დაჭრილი მოძმის საშველად ცისაც კი იყო მთმობელი.

წამოიშალენ ტურები, ატეხეს ყეფა-ღნავილი,
ვერ შეელიენ ნასუფრალს, აუტყდათ ენის ქავილი,
უყურე არწივს, მუდრეგსა როგორ იწონებს თავსაო,
დევების ნადიმს ჩაგვიშლის, მოასწავებდეს ავსაო,
ჩვენ ტკბილ ნასუფრალს დავკარგავთ, რაღას დავეძებთ სხვასაო,
არ დაგვიყრიან დევები არც ბარკალს, აღარც ფრთასაო.
…
ასეა ტურის ცხოვრება, და სხვების მისი გორიდან,
სუფრას თუ არ ეტანები მათ “იდიოტი” ჰგონიხარ.
გმირობა უცხო ხილია ტურა-მელა და მგელისთვის,
უმალვე მოგიძულებენ განსხვავებული ფერისთვის.
თვისი საზომით ზომავენ: გექნება ქვენა ზრახვები,
როგორთუ ქველი საქმისთვის, “უსაფრთხო წრიდან” გახვედი.
…
ტურას და არწივს, ორივეს, ერთი ყავს ქვეყნად გამჩენი,
ვინ რა ვიქნებით განგებამ უფლება მოგვცა არჩევნის.

ობობამ უთხრა ბუზანკალს, მე რად მემდური ძამაო,
თვით ღმერთმა დამიკანონა შენნაირების ჭამაო,
რომ ყველა საპყარ-დავრდომილს გამოვადინო წვენია,
გავაბრუო და გავწყვიტო სუსტი ჯიში და გენია.

მარჯვეს, გამრჯეს და შნოიანს ვერ ვემუქრები ღმერთმანი,
თუმცაკი არ მეგულება ბევრი ასეთი თქვენგანი,
ვინც გაირჯება, იმარჯვებს ვერ ამოვაცლი გულსაო,
უუნაროს და უქნარას ამოვარიდებ სულსაო.
…
ბნელს და ჩრდილიანს სჩვევია მრავლად ობობის ქსელია,
ობობა ხარობს სადაც კი უქმად ბზუილი ბევრია,
ბაყაყიც იქვე იბუდებს სადაც ეგულვის სამყაყი,
ბუზსა და კოღოს უმადლის, მაძღარია და ამაყი.

ასეთ ცხოვრებას ეწევა ჭაობი და უდაბური,
მზის სხივი სადაც ვერ აღწევს, ვერც ნკადულის ხმაური,
რას იზამ, ასე აწესა გამჩენმა ჩვენი დღენია,
ალხანას თავის სადარი ჩალხანა აურჩევნია.

მზით და წყლით ნაქარგ, ვუცქერ თქვენ თვალებს,
გიმზერთ სრულადქმნილთ, კაცებს და ქალებს,
ვისმენ თქვენ მღერას, ვტკბები ლექსებით,
ვერასდიდებით მაინც ვერ ვხვდები,

ესოდენ ქნილნი, ზენათი ქმნილნი,
ნიჭდაბერტყილნი, არსით კეთილნი,
როგორ შეიქმენთ ასე მარტივნი,
ასე მდაბალნი, ასე ღარიბნი?

როგორ ემონეთ ამაოებას,
რომ ვეღარ არჩევთ ძონძს და ქონებას?
რამ დაგიბლაგვათ ყურნი და თვალნი,
არ კი შეგმოსათ რქითა და ბალნით?

ამბოხს ვაპრებ, ხმლითა თუ კალმით,
მერე კი ვხვდები, გაქუცულ ალმით,
გულში მჯიღით და ავის გინებით,
ალბათ წისქვილებს თუ ვერკინები,

რადგან, მიწიდან ნაზელნი, ყველა,
მიწად ვიქცევით, ჩქარა თუ ნელა…

ვეროდეს მიხილავთ ჩემი სახელით მოვაჭრენო!

რამეთუ სახელი ჩემი გსმენიათ და არ კი მიცნობთ,
რამეთუ კედლებს გამოგარიდეთ, თქვენ კი კვლავ კედლებში შეიკეტეთ,
რამეთუ ჯვალოს ხალათი მეცვა თქვენ კი ოქრომკერდით შეიმოსეთ,
რემეთუ ქვაზე ვიჯექ, თქვენ კი ოქროს ტახტი დაიმშვენეთ,
რამეთუ თავმდაბლობისკენ მოგიწოდეთ, თქვენ კი ამაყად იწვდით ხელს საკოცნელად,
რამეთუ ფეხებს გბანდით, მსახურების მაგალითს გაძლევდით, თქვენ კი მსახურნი დაიყენეთ,
რამეთუ გლახაკთან და ცოდვილთან ვტრაპეზობდი, თქვენ კი მათზე ქედმაღლობთ და ქვებს უშენთ,
რამეთუ ცის კარიბჭე ფართოდ გავაღე ადამის ყოველთა შვილთათვის, თქენ კი მხოლოდ სათქვენოდ დაიგულეთ, ყალბი კლიტე დაადეთ და ბაჟსაც კრებთ ჩემი სახელით,
რამეთუ კერპის თაყვანება დავგმე, თქვენ კი თავად მაქციეთ კერპად,
რამეთუ წერილზედაც აგამაღლეთ, თქვენ კი მწირ ნივთებს დაჰკანკალებთ,
რამეთუ სულზე კლიტის ასახსნელად, სიწმინდესთან საზიარებლად, მოყვასთან აღსარება გასწავლეთ, თქვენ კი სიწმინდის მიღება მოგვურ რიტუალად აქციეთ და მასზე უფლებებს დაეპატრონეთ,
რამეთუ, სულის საწრთვნელად, მუდამ მარხვა გასწავლეთ, თქვენ კი ფარატინა თარიღებსა და ნარჩევ საკვებს დასდევთ და სულის წრთვნა კი არაფრად გიღირთ,
რამეთუ სულისა და ხორცის ჭეშმარიტი საზრდო დაგიტოვეთ, თქვენ კი გრძნეულთ მაგვარი ბუტბუტი, ზეთის ხარშვა და კვამლის ფრქვევა არჩიეთ,
რამეთუ სილაღესა და უშიშობას ვქადაგებდი, თქვენ კი შიში დანერგეთ,
რამეთუ თავის უფლებას გასწავლიდით, თქვენ კი თავის შეცნობასაც უფრთხით, თქვენსასაც და სხვისასაც,
რამეთუ ღმრთის ყოვლისშემძლეობას ვქადაგებდი, თქვენ კი ეშმაკის ძრწოლას ნერგავთ,
რამეთუ ადამიანის სიყვარული მთავარ სავარჯიშოდ დაგიტოვეთ, თქვენ კი განკითხვა და ადამიანის ზიზღი ამრავლეთ,
რამეთუ ღმერთს გინდათ აამოთ, ადამიანს კი არაფრად აგდებთ,
რამეთუ შიში და ანგარება გამოძრავებთ და არა თანაგრძნობა და სიყვარული,
რამეთუ ვერ შეგიგნიათ, რომ ჩემთან ყოფნა არც ხარკით მოიპოვება და არც ერთგულების ფიცით, არამედ სულიერი ღვაწლით,
რამეთუ სინათლეს, რომელიც დაგანახეთ, თვალი ვერ გაუსწორეთ და წყვდიადისკენ იბრუნეთ პირი,
რამეთუ ახლაც მზადა ხართ ისეთივე სისასტიკით დამსაჯოთ, როგორც უწინ, რადგან ვერც ვერასდროს მცნობდით და არც ის უწყით რომ თქვენთან ერთი ვარ.
ვაგლახ, ვერასდროს მიხილავთ, მხდალნო და სულით ზარმაცნო!

თუკი ჰანგების არარა გესმის
და ლამაზს მხოლოდ ბუმბულით იცნობ,
თუ უვიცობა სულ არ გამორცხვებს,
ყეყეჩ ფარშევანგს ბულბულად იცნობ.
გვარიშვილობას ნიჭად ჩაუთვლი,
ყელმოღერებაც შეუქო ვინძლო,
კუდაპრეხილი ისე მოგხიბლავს,
რომ შეიძლება პატარძლად ირძლო.

ამბობდა სულის ოსტატი,
ნეტარ არიან დევნილნი,
სწორია ესე სწავლება,
გზაა მრავალგზის ტკეპნილი.

მდევნელს არა აქვს სიმართლე,
თუა ავგული მსაჯული,
არც მართლის ძებნა ამართლებს,
არც თვისტომობა, არც რჯული.

ჰოდა, იფხიზლოს მავანმა,
ღმრთისგან იქნება ძებნილი,
თუკი იმავე მდევნელად
გადაიქცევა დევნილი.

იცი რა არის ცრურწმენა?
გაგაბრუებს გამალებით…

შეგთავაზებს ღმერთთან შეყრას
შამანური მანქანებით,
მაგიური რიტუალით,
კვამლითა და დაფდაფებით.

გადარჩენას დაგპირდება,
მის კალთის ქვეშ გარინდებით,
ჯადოსნური სასმელებით,
ზეთებით და მარილებით.

მოგიწონებს კერპზე კოცნას,
უპირობო თაყვანებას,
დაგარწმუნებს, რომ ქურუმი
გამოხატავს ღმერთის ნებას.

მოგიწოდებს, ნუ ეცდები
იპოვო თავის უფლება,
მხოლოდ ჩემი ჩრდილი მოგცემს
მარად ცხოვრების უფლებას.

მონუსხულს და შეშინებულს,
დაგიწესებს ხარკგადახდას,
ბოროტად გამოგაცხადებს,
თუ ეცდები ფარდის ახდას.

დაიმკვიდრებს მყარ ტახტრევანს,
პატივს და ძალაუფლებას,
ოქრომკერდით მოიქარგავს
ღმერთის მსახურის უფლებას.

ასეთია ყალბი რწმენა,
მოგაგონა ალბათ რამე,
იესოსგან განირჩევა
იგი როგორც დღე და ღამე.

ვერდროს ბედავდი უცნობი
ოთახის კარის შეღებას,
გიტაცებს ავტორიტეტთა
შენ ციტატების ხსენება.

ბრძნულად გიჭირავს სასმისი,
ქრისტიანობით ამაყი,
თუმცა კი სახარება გაქვს
მხოლოდ შორიდან ნანახი.

მიღებულ-ნაღიარების
ზედაპირს ქექავ ლუპითა,
სულის სიღრმეში ჩახედვა
ვერ გაიძულე ჩხუბითა.

თავს არ შეაკლავ პრინციპებს,
უსაფრთხო გიყვარს თამაში,
უმრავლესობის მომხრე ხარ,
ვინ გაგამტყუნებს ამაში?

ასე მიჰყვები ცხოვრებას,
შემოფარგლული სოროთი,
ფრთხილად იყავი, ანაზდად,
არ დაგეუფლოს ბოროტი.